Recensie: Sanssouci van Isabel Peters in de bundel Brave New Love

Sanssouci begint uit het perspectief van Thomas, die in 1928 met zijn zusje het park Sanssouci bezoekt. Als hij haar kwijt raakt, zet hij een paniekerige achtervolging in, die hem niet alleen door het park brengt, maar ook door de tijd. Intussen heeft Mel (kort voor Melvin) zojuist Amsterdam ingewisseld voor Berlijn. Hij heeft een fascinatie voor de jaren twintig en meer specifiek voor de homo-scene uit die tijd. Tijdens een bezoekje aan het park Sanssouci ziet hij een mysterieuze jongen, in wie hij zijn droomprins herkent. Maar steeds als hij dichterbij komt, verdwijnt hij plotseling. Lees verder voor mijn recensie van dit vijfde verhaal uit de bundel Brave New Love. 



Warrig
Ik had inmiddels zoveel wisselende meningen gehoord over dit verhaal, dat ik ontzettend benieuwd was geworden. Ik ken Isabel Peters van onder andere haar novelle De Zeepdroom en dat vond ik een prachtig en bijzonder verhaal. Ergens had ik me dus voorgenomen dat ik van dit verhaal zou gaan genieten en dat ik het wel zou gaan snappen. De titel klonk bijzonder en trok mij wel aan. Ook de opmaak met de korte, wisselende perspectieven en de jaartallen erboven zagen er veelbelovend uit. Maar ik merkte tijdens het lezen dat ik toch wat moeite had met dit verhaal. De perspectieven vanuit Thomas vond ik bijvoorbeeld warrig overkomen.

Personages
Zoals hierboven gezegd vond ik de perspectieven vanuit Thomas wat warrig overkomen. Nu was hij natuurlijk ook in de war, omdat hij zijn zusje is kwijtgeraakt. Maar ik vraag me af als je zo in paniek bent, of je dan überhaupt ruimte hebt in je hoofd en hart om intussen op knappe mannen te letten. Of het je op dat moment genoeg kan schelen. Dat aspect kwam op mij gewoon niet helemaal geloofwaardig over. Ook zat er in het perspectief van Thomas zoveel herhaling, dat ik na een aantal blokjes het gevoel had dat ik weer bijna hetzelfde had gelezen. Dit werd later in het verhaal gelukkig minder. Op zich begrijp ik het idee achter de korte, staccato zinnen wel; deze zijn bedoeld om een gevoel van haast op te roepen, van rondrennen als een kip zonder kop, van paniek. En op bepaalde momenten kwam dit gevoel ook bij mij binnen. Helaas niet altijd. Voor mijn gevoel werd er nu soms van de hak op de tak gesprongen. Ook dit idee erachter begrijp ik; dat zijn zusje en de jongen onafgebroken door Thomas’ gedachten spoken, maar desondanks ervoer ik dat als lezer niet altijd. Ondanks de leuke eigenschappen die Isabel Thomas heeft gegeven (zoals zijn passie voor vlinders) kwam hij dus voor mij niet altijd geloofwaardig over. Met Mel had ik meer. Hij komt over als een jongen die tot nu toe geleefd heeft naar de verwachtingen van anderen en die, nu hij eindelijk even helemaal op zichzelf is aangewezen, tot bloei komt en steeds meer zichzelf durft te zijn. Zijn fascinatie voor architectuur, geschiedenis en cultuur vind ik interessant en ik zag hem helemaal voor me met zijn Moleskine om zijn observaties op te schrijven. Wat ik wel jammer vind, is dat hun aantrekkingskracht zich vooral lijkt te bevinden in het uiterlijk en de sfeer. Ik heb zelf de visie dat je je eerst aangetrokken tot iemand voelt en dat dat gevoel daarna verdiept wordt als je elkaar echt leert kennen. Beiden zijn er in dit verhaal van overtuigd dat ze voor elkaar zijn voorbestemd, terwijl ze helemaal niets weten over elkaars karakter.

Setting
Het feit dat dit verhaal zich afspeelt in Berlijn en ook veel bekende plekken noemt, vind ik erg gaaf. Ik heb iets met stedentrips. Ik ben zelf ook in Berlijn geweest, dus ik zag de plaatsen die genoemd worden meteen voor me. Alleen het park Sanssouci kende ik niet, maar maakte me wel meteen nieuwsgierig. Ik heb het dan ook meteen even opgezocht op Google en ik baalde onmiddellijk dat ik het destijds niet heb bezocht. Sanssouci oogt mega sprookjesachtig op de foto’s! Prachtige naam trouwens ook. Dus complimenten voor de enscenering, Isabel! Van mij had je zelfs nog wel iets meer mogen vertellen over de bijzondere bouwstijlen van de paviljoenen en andere gebouwen.

Symboliek
Wat ik ook gaaf vind aan dit verhaal, is de symboliek. Het getal twintig komt steeds terug. Niet alleen in de twintiger jaren, maar ik zag het getal nog een enkele keer voorbij komen. Numerlogisch gezien staat twintig voor twee (twee plus nul is twee), wat voor dualisme staat; dingen die bij elkaar horen. Ik heb geen betekenis kunnen vinden voor het getal twintig zelf. Ook de vlinder komt heel vaak terug, zoals in de hobby van Thomas, de expositie die Mel bezoekt en natuurlijk de fysieke blauwe vlinder die beiden steeds zien vliegen. Vlinders hebben meerdere betekenissen, die beide passend zijn hier. Zo staan ze onder andere voor transformatie. Zowel Thomas als Mel maakt in dit verhaal een ontwikkeling door. De andere betekenis zit hem meer in ‘vlinders in je buik voelen’; in verliefdheid. Het gaat hier om een ontluikende liefde.

Diversiteit
De diversiteit van dit verhaal zit hem in het feit dat beide hoofdpersonen mannen zijn die op romantische wijze in elkaar geïnteresseerd zijn. Gezien de tijdsgeest van Thomas is het logisch dat hij het als abnormaal bestempelt, maar desondanks voelt de sfeer tussen de beide hoofdpersonen vanaf het begin aan als meer dan normaal. Heel lief en mooi zelfs. Isabel heeft bovendien op een leuke manier de homo scene uit de jaren twintig van Berlijn in het verhaal weten te verwerken, waardoor het stiekem ook een beetje voelt alsof je iets meekrijgt van een andere cultuur. Dit gaat namelijk verder dan alleen de seksuele geaardheid! Gaaf gedaan, hoor!

Jezelf durven zijn
Zowel van Mel als van Thomas zijn er bepaalde verwachtingen van hun omgeving. Tot nu toe hebben ze zich daar allebei vooral door laten leiden, maar maken ze zich daar in de loop van het verhaal steeds meer los van. Van Mel vond ik deze ontwikkeling heel logisch en natuurlijk aanvoelen. Van Thomas niet. Dit heeft opnieuw te maken met de zoektocht naar zijn zusje.

Sanssouci laat me achter met een dubbel gevoel. Het verhaal heeft elementen die me betoverd hebben, zoals de prachtige enscenering in Berlijn en het park Sanssouci. Isabel heeft me zo nieuwsgierig gemaakt, dat Sanssouci nu op mijn lijstje staat met plekken die ik graag nog eens zou willen zien. Het personage van Mel vond ik goed uitgedacht en geloofwaardig, en zijn fascinatie voor de Berlijnse homo scene uit de jaren twintig heeft me leuke nieuwe weetjes geleerd. Het personage van Thomas voelde voor mij echter minder geloofwaardig. Ik vraag me af of je je bezig houdt met een knappe jongen als je zusje vermist is en je daar in blinde paniek naar op zoek bent. Dat deed voor mij veel afbreuk aan het verhaal. De diversiteit vond ik op mooie wijze in het verhaal verwerkt. De sfeer tussen beide mannelijke hoofdpersonen voelt vanaf het begin als normaal, lief en mooi. Wel had ik graag gezien dat de aantrekkingskracht niet alleen op uiterlijk gebaseerd was, maar ook op karakter. Dat miste ik nu. Kort gezegd: het idee van Sanssouci vind ik heel bijzonder en gaaf verzonnen, maar de uitwerking wankelt voor mij nog wel op sommige punten. 

Sanssouci is het vijfde verhaal van de verhalenbundel Brave New Love. Hierin staan tien romantische verhalen met zeer diverse hoofdpersonen. De verhalen zijn geschreven door Miranda Peters, Lysander Mazee, Sophia Drenth, Natascha van Limpt, Isabel Peters, Marijke F. Jansen, Jen Minkman, Debora Elisabeth, Tamara Haagmans en Oli Veyn. Klik voor meer informatie op de link.